Khi bàn về vai trò của kinh tế đối với quốc phòng, an ninh Ăng ghen đã chỉ rõ: “Không có gì phụ thuộc vào kinh tế tiên quyết hơn là chính quân đội và hạm đội”. Hoặc “Thắng lợi hay thất bại của chiến tranh đều phụ thuộc vào điều kiện của kinh tế…”. Bởi lẽ mọi cơ sở vật chất, mọi trang bị và phương tiện vũ khí của hoạt động quốc phòng - an ninh đều do kinh tế cung cấp. Sự tác động của kinh tế đến quốc phòng - an ninh thể hiện qua các nội dung cơ bản sau:

Một là, kinh tế quyết định đến nguồn gốc ra đời, sức mạnh của QP-AN

+ Lợi ích kinh tế là nguyên nhân làm nảy sinh các mâu thuẫn và xung đột xã hội. Để giải quyết mâu thuẫn đó, phải có hoạt động quốc phòng, an ninh.

+ Bản chất của chế độ kinh tế - xã hội quyết định đến bản chất của QP-AN: sức mạnh quốc phòng, an ninh để bảo vệ ai và đem lại lợi ích cho ai là do bản chất của chế độ kinh tế - xã hội đó quy định.

Vấn đề đặt ra, vậy sức mạnh QP-AN ở xã hội XHCN và xã hội TBCN có gì khác nhau?

Ở xã hội XHCN: sức mạnh QPAN là để bảo vệ và đem lại lợi ích cho đại đa số nhân dân lao động và trấn áp những phần tử chống đối.

Ở xã hội TBCN: sức mạnh QPAN để bảo vệ lợi ích cho GCTS cầm quyền, thực hiện chiến tranh xâm lược các nước khác.

Hai là, kinh tế ảnh hưởng trực tiếp đến quy mô, trình độ trang bị, phương tiện vũ khí, ảnh hưởng đến cơ cấu, biên chế tổ chức của các lực lượng vũ trang.

Ba là, kinh tế tác động đến chiến lược, chiến thuật và nghệ thuật quân sự.

Bốn là, kinh tế cung cấp nguồn nhân lực, thành tựu khoa học công nghệ cho quốc phòng - an ninh, ảnh hưởng đến khả năng phòng thủ đất nước, khả năng động viên kinh tế cho chiến tranh khi tình hình đòi hỏi.

Sự tác động của QP-AN đến kinh tế diễn ra theo 2 chiều hướng, hoặc là tích cực, hoặc là tiêu cực tùy sự kết hợp giữa hai yếu tố đó.

- Tác động tích cực

+ Quốc phòng - an ninh trực tiếp bảo vệ đất nước, bảo vệ kinh tế, bảo vệ sự ổn định chính trị - xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội. V.I.Lênin chỉ ra rằng: “Một cuộc cách mạng chỉ có giá trị khi nào nó biết tự vệ, và để bảo vệ thành quả cách mạng hãy chăm lo đến khả năng quốc phòng của ta như chăm lo cho con ngươi của mắt mình.

+ Quá trình thực hiện nhiệm vụ quốc phòng - an ninh trong thời bình, ở mức độ nhất định cũng có tác dụng kích thích kinh tế phát triển.

Vì, tăng cường xây dựng, củng cố QP-AN đặt ra cho nền kinh tế những nhu cầu về vật chất, trang bị kỹ thuật, hoặc mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của nó, mặt khác, sẽ tạo ra thị trường tiêu thụ sản phẩm của nền kinh tế. điều đó thúc đẩy nền kinh tế phát triển phong phú, đa dạng.

- Tác động tiêu cực

+ Hoạt động QP-AN ảnh hưởng đến tiêu dùng của xã hội, ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế. Vì hoạt động QP-AN tiêu tốn đáng kể một phần nguồn nhân lực, vật lực, tài chính của xã hội là tiêu dùng "mất đi", không quay vào tái sản xuất xã hội. Do đó, sẽ ảnh hưởng đến tiêu dùng của xã hội, ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế.

+ Hoạt động QP-AN còn ảnh hưởng đến đường lối phát triển kinh tế, cơ cấu kinh tế.

+ Hoạt động QP-AN còn có thể dẫn đến huỷ hoại môi trường sinh thái, để lại hậu quả nặng nề cho kinh tế, nhất là khi chiến tranh xảy ra.

Như vậy, kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường củng cố quốc phòng- an ninh là một tất yếu khách quan. Mỗi lĩnh vực hoạt động có nội dung, phương thức riêng nhưng lại có sự thống nhất ở mục đích chung, cái này là điều kiện tồn tại của cái kia và ngược lại. Tuy nhiên, cần phải nhận thức rõ mỗi lĩnh vực có quy luật phát triển đặc thù, do đó, việc kết hợp phải được thực hiện một cách khoa học, hợp lí, cân đối và hài hoà. Đặc biệt, để hạn chế những tác động tiêu cực của QP-AN đến kinh tế, cần phải kết hợp tốt tăng cường củng cố quốc phòng - an ninh với phát triển kinh tế – xã hội vào một chỉnh thể thống nhất.